Succesfactoren voor grensoverschrijdende vastgoedtransacties: informatievoorziening en geduld


Een huis kopen in het buitenland, of het nu bedoeld is als hoofd- of tweede verblijfplaats, of als investeringsobject om te verhuren: het is een droom die maar weinigen in vervulling kunnen laten gaan. Bij de complexe procedures van regels en formaliteiten die in de wereld van vastgoedtransacties gelden, kan men zich afvragen: welke hindernissen kan ik ondervinden? In haar proefschrift onderzocht Katja Zimmermann de werking en obstakels van verschillende landregistratiesystemen. Haar onderzoek resulteerde in weloverwogen voorstellen ten behoeve van de facilitering van grensoverschrijdende vastgoedtransacties.

Het onderzoek van Katja Zimmermann heeft als doel om erachter te komen hoe Europese grensoverschrijdende vastgoedtransacties gefaciliteerd kunnen worden. In haar proefschrift onderzocht Katja Zimmermann de procedures van verschillende kadastrale registratiesystemen en analyseerde zij met welke obstakels Europese burgers en juridische professionals te maken krijgen. De onderzochte gebieden, waar Zimmermann haar onderzoek op richt, bestrijken Nederland, Duitsland en Engeland & Wales. 

Op het eerste gezicht lijkt dit een ingewikkelde onderneming te zijn, geeft ook Katja Zimmermann toe. Middels een vier stappen-systeem heeft zij dit getracht te vereenvoudigen. Door allereerst te starten met de verkenning van de systemen van de registratie van land in Nederland, Duitsland en Engeland & Wales kon zij de basis van haar onderzoek leggen. Naar eigen zeggen verkende zij in de eerste stap "Het hele proces beginnend bij iemand die een huis heeft gevonden en die dat huis graag wil kopen tot het moment dat die eigenaar is geworden". Door de procedures van de verschillende systemen te vergelijken, werden de verschillen en hobbels duidelijk. Zo kunnen EU-burgers ondanks hun vrijheid om zich te vestigen in een ander EU land, tegen praktische problemen aanlopen.

Wat zijn nou in de praktijk praktische voorbeelden van obstakels die ik tegen zou kunnen komen? Bijvoorbeeld als ik als Nederlander in Duitsland en een huis wil gaan kopen.

"Eén van de grote vragen is natuurlijk, waar moet je zijn voor je contract met de verkoper? in Nederland is dat meestal de makelaar, in Duitsland moet je bij de notaris zijn."

En ook natuurlijk, in Nederland zijn de registers openbaar, dus iedereen heeft toegang tot de informatie voor een heel klein bedrag. Dus je kunt gewoon via de website van het Nederlandse Kadaster elk perceel in Nederland opzoeken. En dan weet je wie de eigenaar is en of er een hypotheek of een ander beperkt recht op zit, enzovoort. Maar in Duitsland zit dat helemaal op slot. Dus mocht een Nederlander in Duitsland een huis willen kopen, dan moet hij daarvoor toestemming vragen van de eigenaar. Anders moet hij wachten totdat hij bij de notaris zit en de notaris dat voor hem opzoekt in het Duitse Kadaster." 

De uitdagingen, zoals aangekaart door Katja Zimmermann, die zich bij grensoverschrijdende vastgoedtransacties voordoen zijn administratief, cultureel, juridisch en technologisch van aard. Het gevolg is dat Europese burgers grensoverschrijdende transacties ervaren als tijdrovender en kostenintensiever dan een nationale transactie.

Gelukkig is er inmiddels een grote verzameling aan Europese en internationale initiatieven welke als doel hebben om obstakels op het gebied van grensoverschrijdende vastgoedkwesties aan te pakken. Welke deze zijn omschrijft zij uitgebreid in haar proefschrift. Zimmermann was niet alleen geïnteresseerd in welke initiatieven bestaan, maar voornamelijk om erachter te komen of de relevante Europese initiatieven de voorgenoemde obstakels adequaat aanpakken. 

Maar het probleem wat je dan heel vaak ziet bij die projecten is dat ze niet altijd heel goed met elkaar samenwerken. (…) En het probleem is dan dat je gewoon altijd weer opnieuw begint met dezelfde vragen, dezelfde problemen, terwijl als je gewoon beter samen zou werken, vooral op Europees niveau, dan zal je dat kunnen voorkomen, dan zou je de hele projecten veel sterker kunnen maken. Door dit gewoon met elkaar te verbinden, maar dit gebeurt op dit moment gewoon niet.

zimmerman

Haar onderzoek resulteerde in weloverwogen voorstellen ten behoeve van het faciliteren van vastgoedtransacties in een grensoverschrijdende context. Haar volledige bevindingen worden beschreven in haar boek 'Facilitating cross-border real estate transactions in Europe: An exploration'.

Katja Zimmermann

In 2015 startte Katja Zimmermann als interne promovenda aan de Universiteit Maastricht, Faculteit der Rechtsgeleerdheid met haar promotieonderzoek naar grensoverschrijdende Europese vastgoedtransacties. Daarnaast bleef zij tot 2019 werkzaam als onderzoeker voor de Nederlandse Dienst voor Kadaster. Ze is betrokken bij zowel het Institute for Transnational and Euregional cross border cooperation and Mobility / ITEM als het M-EPLI Institute.

Op 2 juni 2021 rondde zij, na haar proefschriftverdediging haar promotietraject officeel af en behaalde zij haar doctorstitel.

Lees ook

  • Als gevolg van de Coronacrisis zijn ook veel grensarbeiders gedwongen in hun eigen land te werken. Hun is gevraagd de grens niet over te steken om naar hun kantoor in het buurland te komen. Op dit moment is dat alleen mogelijk omdat de Nederlandse, Belgische en Duitse regering speciale...

  • Het Nederlandse ministerie van Financiën heeft de richtlijn omtrent het fiscale kwalificatiebeleid van buitenlandse socialezekerheidsregelingen geactualiseerd. Onder meer de aanvulling betreffende bepaalde Duitse sociale verzekeringen is volgens expertisecentrum ITEM een positieve ontwikkeling...

  • In grensregio’s lijkt de nationale aanpak van de corona-crisis soms absurd. Dit blijkt uit de Grenseffectenrapportage 2020 die expertisecentrum ITEM vandaag publiceert. Het onderzoek naar de grensoverschrijdende coördinatie, of niet-coördinatie, van de crisisrespons tijdens de 'eerste golf' van de...