Nieuw onderzoek: hiv-genezing voor de groep die het hardst geraakt wordt

Een oplossing voor de mensen die het hardst geraakt worden door de hiv-epidemie: vrouwen ten zuiden van de Sahara. Dat is het doel van samenwerkende Nederlandse en Afrikaanse wetenschappers, onder wie Sarah Stutterheim van Universiteit Maastricht. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Aidsfonds kenden samen recent ruim 6 miljoen euro toe om hun plannen voor het SPIRAL-project te financieren.

Vrijwel al het hiv-onderzoek tot nu toe is gedaan naar subtype B van het virus, de variant die het meest voorkomt in Europa, Noord-Amerika en Australië. Terwijl dat deel van de wereld in allerlei opzichten niet het hardst geraakt wordt door de hiv-epidemie. Dat zijn namelijk de landen ten zuiden van de Sahara in Afrika,  waar voornamelijk vrouwen geïnfecteerd zijn met andere subtypes dan type B.

Het SPIRAL-project richt zich daarom op een genezing voor iedereen met hiv, ook vrouwen en mannen met andere subtypes dan type B. Het project wordt geleid door biomedische wetenschappers Monique Nijhuis (UMC Utrecht) en Tokameh Mahmoudi (Erasmus MC), sociaal wetenschapper Sarah Stutterheim (Maastricht University) en internist-infectioloog Godelieve de Bree (Amsterdam UMC), in samenwerking met collega-wetenschappers in Nederland, Oeganda, Zuid-Afrika en Zambia.

“Wereldwijd is dit het eerste hiv-genezingsproject dat gelijkheid centraal stelt”, aldus UM-onderzoeker Sarah Stutterheim. “Niet alleen in onze focus op andere types dan subtype B, maar ook in hoe we het consortium hebben vormgegeven. We werken nauw samen met onderzoekers en mensen met hiv, en de verschillende werkpakketten worden geleid door teams met een senior én junior onderzoeker. Bovendien wordt het consortium niet geleid door één persoon, maar door vier vrouwen met complementaire expertise.”

Een belangrijke stap naar genezing is het in kaart brengen van het zogeheten hiv-reservoir. Dat zijn immuuncellen in het lichaam waarin het virus aanwezig blijft in een sluimerende toestand. Ook met hiv-remmers blijft dit reservoir aanwezig, waardoor mensen die leven met hiv veroordeeld zijn tot dure, levenslange therapie en voortdurende monitoring. Genezing van hiv kan alleen door het reservoir te verwijderen. Maar over de grootte en de activiteit van het reservoir van andere subtypes dan type B is nog niet veel bekend. Ook over de verschillen in reservoir tussen mannen en vrouwen is nog weinig bekend. Die kennis opdoen is daarom een van de belangrijkste doelen van het nieuwe onderzoeksproject.

Daarnaast richt het project zich op sociale en economische uitdagingen die horen bij de ontwikkeling en toepassing van een hiv-genezing voor iedereen.

Het project genaamd SPIRAL loopt 6 jaar en wordt gefinancierd door het programma Kennis- en Informatieconvenant (KIC) ‘Hiv-genezing voor iedereen’, een partnerschap tussen Aidsfonds en NWO.

Foto UM homepage: DFID - UK Department for International Development | Flickr | CC BY-NC-ND 2.0 DEED

De 4 hoofdonderzoekers van de SPIRAL-studie
De 4 hoofdonderzoekers van de SPIRAL studie met uiterst rechts Sarah Stutterheim

Lees ook

  • Wetenschappers van het MERLN-instituut van Universiteit Maastricht en van het Maastricht UMC+ zijn erin geslaagd om een embryostructuur van een menselijke eeneiige tweeling te kweken uit louter stamcellen, zonder een eicel of spermacel te gebruiken. Dankzij deze kweek zien wetenschappers nu voor het...

  • Wetenschappers van het Maastricht MultiModal Molecular Institute (M4I) ontwikkelden de afgelopen jaren hun ‘intelligente operatiemes’, oftewel iKnife. Het Europese subsidieprogramma Interreg Vlaanderen-Nederland heeft nu voor de verdere ontwikkeling van deze techniek ruim 2 miljoen euro beschikbaar...

  • Levende hersenen in een laboratorium en onderzoek naar internetvrijheid. Maar liefst twee wetenschappers van Universiteit Maastricht zijn dit jaar genomineerd voor de Klokhuis Wetenschapsprijs. Breng jij ook je stem uit?