Het Nationaal Groeifonds (NGF) is het fonds waarmee het kabinet tussen 2021 en 2025 € 20 miljard investeert in projecten die zorgen voor economische groei voor de lange termijn.

Na een eerste ronde in april 2021 heeft het kabinet op 14 april 2022 besloten welke projecten en programma’s in de tweede ronde in aanmerking komen voor een bijdrage uit het NGF. In de meeste toegekende programma’s is een groot aantal diverse partijen, waaronder kennisinstellingen, overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties actief. Dat geldt ook voor de programma’s waar de Universiteit Maastricht bij betrokken is. Een aantal daarvan:

Einstein telescope

Het kabinet kent €42 miljoen uit het Groeifonds voorwaardelijk toe aan de Einstein Telescope, en reserveert bovendien 870 miljoen voor een toekomstige Nederlandse inbreng aan de bouw.

De voorgenomen investering van €42 miljoen zal gaan naar voorbereidende werkzaamheden zoals innovatie van de benodigde technologie, locatie-onderzoek, opbouw van een high-tech ecosysteem en organisatie. Met de reservering van de €870 miljoen heeft Nederland een uitstekende basis om zich in de toekomst, samen met België en Duitsland, kandidaat te stellen om de Einstein Telescope in de grensregio van Zuid-Limburg te realiseren. Het groeifondsvoorstel is opgesteld door Nationaal instituut voor subatomaire fysica Nikhef, Provincie Limburg en regionale ontwikkelingsmaatschappij LIOF, ondersteund door de Ministeries van OCW en EZK. De Universiteit Maastricht is partner van Nikhef.

Ontwikkelkracht

Het programma Ontwikkelkracht wil de kwaliteit van het onderwijs duurzaam versterken. Dat is nodig nu de prestaties van leerlingen in vooral het primair en voortgezet onderwijs onder druk staan en er sprake is van een toenemende kansenongelijkheid en een te hoge (werk)druk in het onderwijs. 

Het programma verstevigt de verbinding tussen onderwijs en onderzoek. Leraren en schoolleiders zijn intensief betrokken bij Ontwikkelkracht. Hun vragen vanuit de onderwijspraktijk staan centraal. Ontwikkelkracht biedt scholen onder meer de mogelijkheid tot het opzetten en versterken van een onderzoeks- en verbetercultuur en het samen met onderzoekers ontwikkelen van kansrijke aanpakken voor de grote onderwijsknelpunten. Daarnaast kunnen scholen ook onderzoek & ontwikkelschool (O&O-school) worden. O&O-scholen helpen elkaar en andere scholen met het vinden van oplossingen voor knelpunten in het onderwijs door evidence-informed te werken. Het uiteindelijke doel is om de ontwikkeling, leerresultaten en kansen van leerlingen te verbeteren.

Ontwikkelkracht is uitgedacht door een alliantie van Education Lab (samenwerkingsverband van Universiteit Maastricht en Vrije Universiteit Amsterdam), Groeikracht (samenwerkingsverband van een aantal leraren, schoolleiders, onderwijs- en innovatie-experts), en het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO).

Het kabinet heeft besloten om vanuit het Nationaal Groeifonds €332 miljoen beschikbaar te stellen voor Ontwikkelkracht, waarvan €101 miljoen direct en €231 onder voorwaarden. 

Duurzame MaterialenNL

Ruim 300 partijen nemen deel aan MaterialenNL-platform, waaronder bedrijven, kennisinstellingen en onderzoeksorganisaties. Via de ontwikkeling van duurzame en circulaire materialen en materiaaltoepassingen willen zij bijdragen aan het versterken van de Nederlandse economie en tegelijkertijd aan het CO2-neutraal en circulair maken van die economie.

Aan MaterialenNL is €220 miljoen voorwaardelijk toegekend. Zo’n €30 miljoen daarvan is bestemd voor Brightlands Circular Space, op de Brightlands Chemelot Campus in Sittard-Geleen. Daarvoor wordt een fysieke omgeving ontwikkeld die zich gaat richten op de scheiding en mechanische en chemische recycling van plastics, als onderdeel van de circulaire grondstoffen transitie. Het plastic recycling onderzoek van de Universiteit Maastricht wordt daar een integraal onderdeel van.

Oncode-PACT

Oncode-PACT bouwt een ‘virtuele’ preklinische ontwikkelmachine die de ontwikkeling van kankermedicijnen tegen kanker verbetert en versnelt. Het biedt alle Nederlandse kankeronderzoekers en (MKB)bedrijven expertise en faciliteiten voor preklinische ontwikkeling. Tegelijkertijd innoveert Oncode-PACT het preklinische ontwikkelproces met een combinatie van organoïden (mensmodellen), patiëntencohorten (unieke nationale databases) en kunstmatige intelligentie.  Hierdoor kan Oncode-PACT in een heel vroeg stadium al voorspellen of kandidaat-medicijnen echt kansrijk zijn. Voor de ontwikkeling van organoïden als testbed voor kankermedicijnen is vanuit UM het onderzoeksinstituut M4i betrokken bij Oncode-PACT.

Oncode-PACT krijgt een bijdrage van €325 miljoen vanuit het Nationaal Groeifonds, waarvan €161 miljoen direct en een voorwaardelijke toekenning van €164 miljoen.

Leven Lang Ontwikkelen Katalysator

De Nationale LLO-Katalysator verenigt onderwijsinstellingen, werkgevers en werknemers om de vele kansen en uitdagingen bij het om- en bijscholen van grote groepen burgers in de komende jaren aan te pakken.

De LLO Katalysator pakt drie uitdagingen aan: er is nog onvoldoende zicht op de vraag naar arbeid in de toekomst, er is onvoldoende aanbod om aan deze vraag te voldoen en de leercultuur in Nederland is onvoldoende ontwikkeld. De LLO-Katalysator geeft een impuls aan het landelijke ecosysteem van een Leven Lang Ontwikkelen door goed zicht te krijgen op de vraag naar vaardigheden, en aanbodontwikkeling en het activeren van de beroepsbevolking aan te jagen.

Samen met de Radboud Universiteit Nijmegen en de Open Universiteit werkt de UM in de LLO Zuid-Oost Hub aan dit programma in de eigen regio. De LLO Katalysator is deels voortgekomen uit de ambities die in Zuid-Oost Nederland al langer bestonden. Voor het totale, landelijke project stelt het kabinet vanuit het groeifonds nu €392 miljoen euro beschikbaar, waarvan €167 miljoen direct en €225 miljoen voorwaardelijk.