Bekendmaking dossiers ITEM Grenseffectenrapportage 2019

De dossiers voor de ITEM Grenseffectenrapportage van 2019 zijn bekend. De grenseffectenrapportage is een van ITEM’s kernactiviteiten, waarin wordt onderzocht wat de effecten van bestaande en toekomstige wet- en regelgeving zijn op de grensregio’s.

ITEM’s stakeholders konden in december en januari nieuwe suggesties doen voor dossiers, maar ook hun mening geven over de door ITEM voorgestelde dossiers. Alle dossiersuggesties zijn door ITEM geëvalueerd in het licht van actualiteit, de relatie tot ITEM’s onderzoeksfocus en de frequentie van de problematiek. Uit al deze suggesties zijn dit jaar de volgende dossiers geselecteerd:

90% regel:  Dit dossier is een vervolgonderzoek naar de grenseffecten van de 90% regel. De regel betekent voor mensen die niet in Nederland wonen maar wel in Nederland belasting moeten betalen, dat zij alleen gebruik kunnen maken van dezelfde aftrekposten, zoals bijvoorbeeld hypotheekrenteaftrek, als mensen die in Nederland wonen wanneer zij tenminste 90% van hun totale inkomen in Nederland verdienen. In de Grenseffectenrapportage van 2017 werd reeds in kaart gebracht hoeveel personen mogelijk geraakt zouden worden door de regel. Verder werd in de Grenseffectenrapportage van 2018 een eerste inzicht gegeven in de impact van de maatregel. Het dossier van 2019 zal hierop voortbouwen. Momenteel zijn er meer data beschikbaar, waardoor de effecten van de 90% regel beter op een rij gezet kunnen worden.

European Cross-border Mechanism: In mei 2018 heeft de Europese Commissie het European Cross-border Mechanism voorgesteld zodat conflictsituaties tussen tegengestelde wetsbepalingen in grensregio’s opgelost zouden kunnen worden. Dit zou de grensoverschrijdende samenwerking tussen partijen voor projecten en diensten makkelijker moeten maken. Het dossier evalueert de mogelijke voordelen van het wetsvoorstel voor het Nederlands-Duitse en Nederlands-Vlaamse grensgebied. Verder worden de effecten voor een selectie van infrastructurele projecten in geselecteerde Euregio’s in kaart gebracht.  

Nitraatrichtlijn en mestquota NL/DE: In 1991 heeft de Europese Raad reeds een richtlijn opgesteld die quota’s stelt aan het gebruik van nitraten en mest. Dit dossier richt zich op de effecten van deze Europese Nitraatrichtlijn en mestquota. Verder gaat dit dossier in op de huidige praktijk omtrent de import en export van mest alsook mogelijke fraude hiervan aan de Nederlands-Duitse grens.

Grensoverschrijdende data: Dataverzameling is de laatste jaren een veelbesproken onderwerp. Echter, is dataverzameling voornamelijk gericht op het nationale niveau en houdt de dataverzameling op bij de grens. In dit vooronderzoek wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn om grensoverschrijdende data beschikbaar te maken.

Effecten op grensoverschrijdende cohesie: Veel Euregionale organisaties en INTERREG-programma's hebben tot doel de samenwerking en de territoriale cohesie in grensregio's te verbeteren. Een belangrijk element hiervan is het stimuleren van een positieve perceptie van burgers, bedrijven en de publieke sector van grensoverschrijdende samenwerking. Veel grensregio's hebben echter moeite om de perceptie van burgers en andere belanghebbenden, de kwaliteit van de cohesie en de grensoverschrijdende samenwerking in bredere zin te monitoren en te meten. In de eerste plaats bestaat er onzekerheid over de juiste indicatoren en gegevens om dit te doen. Om in 2020 een effectenbeoordeling van de huidige INTERREG-programma's uit te voeren met betrekking tot de effecten ervan op de grensoverschrijdende cohesie, zal in het kader van dit dossier een methode worden ontwikkeld om met name de kwalitatieve aspecten van de territoriale cohesie te meten, waarbij bijzondere aandacht zal worden besteed aan de perceptie van burgers, bedrijven en overheidsorganen.

Governance onder de Nieuwe Interreg Verordening: Interreg is een EU programma dat zich inzet voor grensvervaging in Europa. De nieuwe Interreg verordening voor de programmaperiode 2021-2027 vermeldt dat ieder Interreg programmagebied minimaal 15% van het budget dient te besteden aan governance. Wat wordt echter verstaan onder governance en wat is precies het doel van de 15% eis? Wat zijn de verwachtingen wat betreft de programma’s in het Benelux gebied? Wat kunnen de effecten zijn van deze focus op governance? Wat voor steun is er voor de nieuwe eis en hoe kan de nieuwe verordening de reikwijdte van toekomstige programma’s beïnvloeden? Hierop wordt in dit dossier antwoord gegeven.  

Wet normalisering rechtspositie ambtenaren: Op 1 januari 2020 zal de nieuwe wet normalisering rechtspositie ambtenaren in werking treden. Dit zal gevolgen hebben voor de belasting- en sociale zekerheidssituatie van ambtenaren die grensarbeider zijn. Dit dossier brengt in kaart welke effecten de nieuwe regeling zal hebben.

De dossieronderzoeken lopen tot en met oktober van dit jaar. De resultaten van het onderzoek worden zoals elk jaar gepresenteerd tijdens de ITEM-jaarconferentie. De ITEM-jaarconferentie zal wederom dit najaar plaatsvinden.


Over de ITEM Grenseffectenrapportage


De ITEM Grenseffectenrapportage is een jaarlijks terugkomende rapportage waarin zeer uiteenlopende grensoverschrijdende onderwerpen aan bod komen. In de grenseffectenrapportage wordt onderzocht wat de effectenvan bestaande en toekomstige wet- en regelgeving zijn op de grensregio’s. Er is momenteel een gebrek aan informatie aangaande de (verwachte) effecten van nationaal en EU-beleid en wetgeving op grensregio’s. De jaarlijkse Grenseffectenrapportage van ITEM brengt de effecten aan het licht. Bekijk de rapportage van 2018.