Tips voor studeren met een functiebeperking of chronische ziekte
De UM maakt het studeren met een functiebeperking of chronische ziekte graag makkelijker voor je. Daarom zijn er binnen de UM voorzieningen mogelijk en is ondersteuning beschikbaar. Op deze pagina vind je enkele tips en links naar organisaties die relevant kunnen zijn bij studeren met een functiebeperking of chronische ziekte.
Algemene tips
- Als je belemmeringen ervaart door je functiebeperking, is het belangrijk dat je dit tijdig laat weten aan Disability Support en eventueel ook aan je studieadviseur.
- Vraag tijdig voorzieningen aan, zodat deze voor aanvang van je studie geregeld kunnen worden.
- Vraag zelf om hulp of naar de mogelijkheden en oplossingen.
- Meld je tijdig bij de studieadviseur als je verwacht studievertraging op te lopen of studievertraging op hebt gelopen. Samen met de studieadviseur kun je een studieplanning maken.
- Ervaar op wat voor manier studeren het beste bij je past, neem ook voldoende tijd voor jezelf en rustmomenten zodat je niet uitgeput raakt.
- Deel het met je medestudenten indien relevant. Niet om aandacht te vragen, maar om hen op de hoogte te stellen zodat ze rekening met je kunnen houden.
- In sommige gevallen kun je een studentbuddy aanvragen. Dit regel je via Disability Support, of je vraagt een medestudent of hij/zij wil helpen om samen te studeren.
Voor meer informatie over toegankelijk onderwijs, zie Hoger Onderwijs Toegankelijk.
Studeren met AD(H)D
Wat is AD(H)D?
AD(H)D kan er o.a. voor zorgen dat je je moeilijk kunt concentreren en snel afgeleid bent (aandachtsproblemen), ondoordacht beslissingen neemt en te snel tot actie overgaat (impulsiviteit). Globale kenmerken van ADHD zijn: hyperactiviteit en impulsiviteit en/of problemen met aandacht.
Tijdens je studietijd komt er wellicht veel op je af: een andere omgeving, veel nieuwe mensen, indrukken en verwachtingen. Hierdoor loop je misschien tegen andere dingen aan dan voorheen.
Voorbeelden hiervan zijn:
- moeite met dingen afronden
- moeite om deadlines te halen
- uitstelgedrag
- concentratieproblemen
- moeite met informatieverwerking, plannen en organiseren
- snel afgeleid raken
- sneller overprikkeld zijn en een vol hoofd hebben
- te veel of te weinig energie hebben
Iedere student ervaart andere belemmeringen tijdens het studeren en in het dagelijkse leven.
Tips voor studeren met AD(H)D
- Vraag of iemand in je omgeving je kan helpen met een studieplanning.
- Zorg voor structuur/een vast ritme.
- Splits taken op in duidelijke, kleinere stappen.
- Studeer samen met iemand anders. Deze persoon kan je misschien helpen om het overzicht te bewaren. Ook kan je dan samen de lesstof bespreken.
- Zorg voor een rustige studeerplek zonder te veel afleiding. Je kunt ook oordopjes of een noise cancelling koptelefoon gebruiken. Dit kan helpen om je focus te bewaren.
- Onderzoek wat ervoor zorgt dat je hoofd zo "vol" voelt. Wat doe jij in een week en welke activiteiten kosten je veel energie? Wat kun je daaraan veranderen om niet structureel over je grenzen te gaan?
- Zoek een uitlaatklep om prikkels te verwerken. Dat kan bijvoorbeeld een sport zijn, maar ook een creatieve hobby.
- Gebruik voorleessoftware. Informatie op een andere manier (al luisterend) tot je nemen, kan je concentratie verbeteren. Deze software is beschikbaar bij Disability Support.
- Je kunt het ADHD Café Maastricht bezoeken. Daar ontmoeten jongeren en volwassen met AD(H)D elkaar op een laagdrempelige manier om ervaringen uit te wisselen.
- Bij Disability Support kun je voorzieningen aanvragen, zoals extra toetstijd of een kleinere toetsruimte. Daarnaast kan je studieadviseur helpen bij studiegerelateerde vragen en het maken van een studieplanning.
Lees meer over AD(H)D van HBO/WO Toegankelijk
Studeren met een auditieve beperking
Bij een auditieve beperking is het gehoor in enige mate beperkt. Onder meer slechthorendheid (verminderd gehoor bij één of beide oren) en doofheid (volledig gehoorverlies bij beide oren) zijn auditieve beperkingen. Sommige mensen met een auditieve beperking kunnen geluid horen, maar zij horen niet altijd genoeg om spraak te begrijpen. Vooral wanneer er (veel) achtergrondgeluid is, kan dit voor problemen zorgen. Onder andere mensen die een gehoortoestel gebruiken, vallen in deze categorie.
- Schroom niet, en vraag docenten en anderen duidelijk en rustig te spreken.
- Als docenten een microfoon gebruiken, dan kun je van de ringleidingen gebruikmaken. Let op, deze zijn niet in alle collegezalen aanwezig.
- Vraag indien nodig voorafgaand aan mondelinge presentaties een schriftelijke toelichting.
Lees meer
SH-jong, een organisatie voor slechthorende jongeren
Gehandicaptensport Nederland - Auditieve beperking
Studeren met autisme
Met een autismespectrumstoornis (ASS) verloopt het verwerken van informatie in je hersenen anders dan bij iemand zonder deze stoornis. Zo'n ASS is bij elke persoon anders. Als student met een vorm van autisme heb je over het algemeen behoefte aan duidelijkheid en structuur. En mogelijk raak je sneller overprikkeld of heb je moeite om sociale situaties goed in te schatten. Dit kan van invloed zijn op je studie of stage.
Bron: https://www.hogeronderwijstoegankelijk.nl/dit-heb-ik/autismespectrumstoornis-ass
- Geef bij groepswerk duidelijk aan hoe jij het best functioneert. En dat je bijvoorbeeld een vaste taak en duidelijkheid nodig hebt.
- Vraag aan studenten waarmee je samenwerkt, afspraken en opdrachten per e-mail te bevestigen. Zo houd je overzicht.
- Probeer een studieroutine te ontwikkelen en voer een vast ritme in.
- Bekijk wat belangrijk is en maak een prioriteitenlijst.
- Maak een jaar, week, en dagplanning.
- Overprikkeling ligt op de loer als je autisme hebt. Tips om te 'ontprikkelen'
- Lees tips over omgaan met exectutieve disfunctie
Lees meer
Training timemanagement en studievaardigheden via de studentenpsychologen
Nederlandse Vereniging voor Autisme
Jados Maastricht
Studeren met een visuele beperking
Een visuele beperking hebben, houdt in dat het zicht of het zien in enige mate beperkt is. Dit varieert van verminderd zicht in één of meerdere ogen (slechtziendheid) tot substantieel onherstelbaar zichtverlies in beide ogen (blindheid).
- Vraag je docenten of zij het lesmateriaal hebben in de vorm van jouw voorkeur. Bijvoorbeeld digitaal, geprint in een grootletterformaat, of als gesproken tekst. Soms zijn presentaties ook digitaal beschikbaar.
- Vraag lesmaterialen op tijd aan, dan kunnen ze worden omgezet naar de vorm van jouw voorkeur.
Lees meer
Studeren met dyslexie
Dyslexie betekent letterlijk 'niet goed kunnen lezen'. Dyslexie is een aangeboren en erfelijk bepaalde leerstoornis met een neurologische basis, waarbij de kern van het probleem ligt in het vlot lezen en spellen van woorden.
- Vraag voorzieningen aan bij Disability Support, zoals extra toetstijd, kleinere toetsruimte, A3-papier, een groter lettertype voor toetsen, of ReadSpeaker TextAid (dyslexiesoftware met een voorleesfunctie).
- Vraag docenten duidelijk lesmateriaal te gebruiken. Met voldoende contrast, grote letters, weinig tekst per pagina en een heldere indeling.
Lees meer
Studeren met een spraakbeperking
Een spraakbeperking houdt in dat het moeilijk is om spraak te produceren die herkend wordt door anderen of door spraakherkenningssoftware. Door een verminderde duidelijkheid of het lage volume van iemands stem kan deze persoon moeilijk te begrijpen zijn.
- Maak bij colleges en in studiegroepen duidelijk dat je moeilijk of niet verstaanbaar bent. Dan kunnen de docenten en je medestudenten hier rekening mee houden.
- Vraag bij mondelinge examens om een schriftelijk alternatief of extra tijd.
Lees meer
Nederlandse federatie stotteren
Voorbeelden van spraakbeperkingen
Studeren met een beperkte arm-handfunctie
- Vraag bij Disability Support extra toetstijd of het maken van toetsen op een laptop aan.
- Vraag je medestudenten of je hun aantekeningen mag gebruiken.
Studeren met een fysieke beperking
Wanneer iemand een fysieke (of motorische) beperking heeft, is zijn/haar bewegingsmogelijkheid verstoord. Onder deze diverse groep beperkingen vallen onder meer mensen met onvrijwillige bewegingen (spasmen of tremors), coördinatieproblemen, verlamming, artritis en mensen met ontbrekende ledematen.
- Vraag aan de docent om gesplitste opdrachten, als het een te grote belasting vormt.
- In sommige gebouwen is een rustruimte. Daar kun je gebruik van maken.
Lees meer
Studeren met een psychische aandoening
Iedereen is wel eens druk, angstig of somber. Dat is op zich niets bijzonders. Pas als een psychische klacht je dagelijkse leven belemmert, spreken we van een stoornis. Hieronder vallen onder andere, angststoornis, depressie, PTSS of bipolariteit.
- Maak gebruik van de gratis dienstverlening van een UM Psycholoog.
- In veel gevallen helpt het om met mensen te praten over dingen die je bezighouden. Zij kunnen je steunen of zaken vanuit een ander perspectief laten zien.
- Zorg dat je op iemand kunt terugvallen, op momenten dat je het even moeilijk hebt.
Lees meer
UM Psychologen
UM Sudentenwelzijn
Fonds psychische gezondheid
Lucertis - Ambulant Maastricht