Leren en geheugen
Volledige vakbeschrijving
We leren ons leven lang. Op school leren we lezen en rekenen. We leren rond die tijd ook fietsen, en later autorijden. Daarnaast kunnen we ons specifieke gebeurtenissen herinneren, zoals de eerste rijles, of de eerste dag op school. Sommigen hebben gelukkige herinneringen aan de school, anderen ervaren stress alleen al bij het idee van het voormalige schoolplein. Ons geheugen faalt ook wel eens. Soms ga je naar de supermarkt met een lijstje in je hoofd van wat er zeker moet gekocht worden, om dan bij thuiskomst te constateren dat je toch twee dingen vergeten bent. En misschien zal je broer of zus van dezelfde gebeurtenis toch een heel andere herinnering hebben, wat vragen stelt bij het waarheidsgehalte van herinneringen.
De hierboven opgeroepen vragen worden bestudeerd via gedragsonderzoek en cognitieve modellen in mensen, maar ook via biologisch onderzoek in dieren, zodat gedragsonderzoek en theoretische modellen beter kunnen gekoppeld worden aan de werking van het brein. Deze biologisch georiënteerde cursus geeft studenten een inleiding over algemene aspecten van leren en geheugen, zoals het encoderen, opslaan en ophalen van herinneringen. Daarenboven zullen de studenten de rol leren kennen van verschillende hersengebieden in verschillende soorten geheugen, en de functie van individuele neuronen bij het vormen van geheugensporen voor korte of langere termijnen. Dit blok beoogt een aanzienlijke verdieping van de concepten die studenten al hebben over werkgeheugen, episodisch geheugen, verschillende vormen van conditionering en vaardigheidsleren, emotioneel leren, en leren van voorbeelden.
Inzicht in hoe het geheugen werkt kan van toepassing zijn in het verbeteren van geheugen in het dagelijks leven, in onderwijs, en in klinische situaties zoals in revalidatie na fysiek of emotioneel trauma, neurologische stoornissen, hersenbeschadiging of bij het ouder worden. Studenten worden gestimuleerd om associaties te maken tussen theoretische/biologische inzichten en praktische toepassingen.
Bij deze module horen de volgende practica: Meten van cognitieve functies 1, Meten van cognitieve functies 2, Cognitieve stoornissen in de praktijk
Doelstellingen van dit vak
Studenten:
- kunnen verschillende geheugentypen en geheugenmodellen benoemen en uitleggen;
- kunnen de belangrijkste anatomische structuren van verschillende soorten leren en geheugen benoemen, en het effect van letsels in deze structuren evalueren en uitleggen;
- kunnen de neuronale werking en veranderingen tijdens leren en geheugen uitleggen (zoals behandeld wordt in dit blok);
- kunnen de geselecteerde primaire onderzoeksartikels begrijpen en integreren in hun bredere studiemateriaal;
- kunnen onderzoeksmethoden (zoals inleidend behandeld) voldoende verstaan om de bevindingen van behandelde studies te begrijpen en uit te leggen;
- kunnen de bijdrage van leren en geheugen mechanismen toepassen om dieper inzicht te krijgen in klinische of andere toegepaste voorbeelden (bv. studiegedrag, sociale media, ADHD, depressie, Alzheimer, autisme, verslavingen, fobieën).