Dit artikel is exclusief voor jou als abonnee van De Limburger te lezen
Onderzoek naar kunst verpakt in computerspel The Infinity Games
Marie van Vollenhoven test The Infinity Game in virtual reality. Deze versie zit nog in de ontwikkelfase: de vormen bewegen, maar dat is alles. — © DKE
© DKE
Kunnen computers voorspellen wat wij mooi vinden en met die kennis beeldende en muzikale composities maken?
Kunstenares Marie van Vollenhoven heeft alle trekjes van Truus de Mier uit De Fabeltjeskrant: altíjd bezig. Als directrice van Infinity Productions staat ze nu weer aan de basis van een nieuw wetenschappelijk onderzoek. Niet zomaar een onderzoek aan de hand van zo’n saaie vragenlijst. Nee, dit onderzoek is vermomd als een computergame met de naam The Infinity Games.
Het onderzoek van het Department of Data Science and Knowledge Engineering (DKE) van de Universiteit Maastricht probeert een antwoord te krijgen op de vraag: wat is de logica achter ons gevoel voor harmonie: ofwel, wat we mooi vinden? De onderzoekers - professor Gerhard Weiss en universitair docent Jerry Spanakis - slaan samen met de kunstenares een brug tussen kunst, kunstmatige intelligentie en data-technologie (het verwerken van grote hoeveelheden informatie). Samen onderzoeken ze hoe mensen reageren op composities en harmonie in de kunsten.
Klokhuis Wetenschapsprijs
Vorig jaar werden de eerste gegevens voor het project verzameld door geluidsopnames van pianist Jesse Passenier te koppelen aan series beeldende composities. Met behulp van interactieve, interdisciplinaire performances met beweging, gesproken woord en muziek (iQuartet) werd artistiek onderzoek gedaan tijdens het Cross Currents Festival van Jazz Maastricht. Ook werd The Infinity Games genomineerd voor de Klokhuis Wetenschapsprijs. Met de lancering van de vragenlijst start een nieuwe fase van het onderzoek.
Genoeg uitleg nu. In het atelier van Van Vollenhoven gaan we zelf The Infinity Games spelen. Spannend! De computer wil vooraf enkele dingen van je weten: geslacht, leeftijd en lievelingskleur bijvoorbeeld. Dan laat-ie je vormcomposities zien en vraagt wat je ervan vindt: zijn ze harmonisch of juist niet? En op welke schaal. En maak ze zelf meer of minder harmonisch. "Het onderzoek richt zich op composities op kleine en grote schaal. Klein is wiskundig, groot is gevoel”, legt Van Vollenhoven uit.
THE INFINITY GAMES | Project teaser 2017-2018 from Marie van Vollenhoven on Vimeo.
Infinity, the game en tool
Iedereen die zelf wel eens vragenlijsten invult, weet dat het eigenlijk niet zo leuk is. Om dat te voorkomen heeft The Infinity Games de mogelijkheid om na het kiezen van de gevraagde composities zelf iets te creëren. Om het nog leuker te maken hebben de ontwerpers van het spel de zogenaamde Infinity tool ontworpen. Als je daar op drukt, maakt de computer een oneindig aantal kopieën met als eindresultaat een (abstract) kunstwerk waarin al jouw voorkeuren zijn verwerkt. Als klap op de vuurpijl kun je na afloop in een gallery bekijken wat jijzelf en anderen hebben geschapen. Thimo Pagen heeft de website, de interactieve vragenlijst en de gallery ontworpen, terwijl Prefrontal Cortex verantwoordelijk is voor The Infinity Game en Infinity tool.
"De computer gaat na bijvoorbeeld 10.000 deelnemers overeenkomsten zien tussen de data van het publiek van over de hele wereld, de data die ik bij mijn live performances heb verzameld en de relatie tussen beeld en muziek”, aldus Van Vollenhoven. "Dingen in de kunst komen en gaan. Toch blijven we kunstwerken mooi vinden. Neem het meesterwerk Guernica van Picasso. Dat is een grote chaos, terwijl er toch sprake is van een mooie compositie. Het zou leuk zijn inzicht te krijgen in de logica daar achter.” Van Vollenhoven verwacht dat het onderzoek langer zal duren dan de ongeveer 1,5 jaar die er nu voor zijn uitgetrokken. Ze wil het verder ontwikkelen voor workshops en onderwijs. "Wat mij betreft eeuwig.”